Posts

Showing posts from December, 2010

सभ्यता, संस्मरण र म

आज पुनः उहि ठाउँमा उभिँदा यस्तो लाग्यो कि यहाँका हरेक वस्तु, हरेक कण-कणले मलाई चिन्दछन् । आज यहाँको हरेक चिज मेरो उपस्थितिले रमाएको छ । म हिड्दा जमिनबाट उहि पहेँलो धुलो उडेर मलाई स्पर्श गरेको छ । हावाका हरेक कण मलाई प्यारो लागेको छ । लाग्दैछ, नाकको अपरेशन बिर्सेर, माक्स हटाएर, यो धुलो हावामा एक मुस्ट सास फेरुँ । यस्तै रहर लागेको छ । धुलोको कुहिरो भित्र नाचेको यो ठाउँ संगको पुरानो मितेरी भएरै मैले यो धुल्लाम्मे वातावरण सहर्स स्वीकारेको छु । विगतका यावत स्मरण र भोगाईका तीता-मीठा अनुभव अकस्मत दिमागमा एकाएक ठोक्कीरहेका छन् । लाग्छ कि म उस्तै गरि उफ्रिउँ र उहि उल्लासले यो वातावरण र मेरो संस्मरणको रोचकता संग सम्मिलित हुन सकूँ । उमेर, ए अब त बुढो भइस भन्छ । मन केटाकेटी, दिमाग बच्चा बन्ने । यो धुलोले मलाई स्कूल प्रवेशको पहिलो ४ वर्ष सम्म पढ्न, बढ्न र रम्न सघाएको छ । आज १६ वर्ष बित्दा पनि बीचका हजारौँ भोलिलाई चुनौति दिँदै म छुट्टी हुँदाको उस्तै उल्लासले कराउँ "छुट्टी..!!" र पुनः भोक र थकाईलाई बिर्सेर घर जाने उज्जवल अनुहारको खुसी अनुभव गरुँ । भारी झोला त्यो थाकेको ज्यानले कसरी छुट्ट

मात्र दुई शब्द

यो कडा नियम र अनुशासनमा बस्नुपर्ने एउटा गुम्बाको प्रसङ्ग हो । गुम्बा अत्यन्त शान्त हुनुपथ्यो, त्यहाँ कसैलाई पनि बोलने अनुमति थिएन । मात्र अपवादका रुपमा हरेक दश वर्षमा भिक्षुहरुलाई दुईवटा शब्द बोल्ने अनुमति दिइन्थ्यो । गुम्बामा पहिला दश वर्ष बिताइसकेपछि एक जना भिक्षु प्रमुख भिक्षुछेउ गए । प्रमुख भिक्षुले भने, "तिमीले यहाँ चुपचाप ध्यान गरेको पनि दश वर्ष भइसक्यो । भन, तिमीलाई कुन दुई शब्द बोल्न मन लागेको छ ?" ती भिक्षुले दुई वटा शब्द भने, "बिच्छ्यौना ….. कडा" भिक्षु प्रमुखले प्रत्युत्ररमा भने, "ल बुझ्यौँ ।" अर्को थप दश वर्ष ध्यान गरेपछि, उही भिक्षु, प्रमुख भिक्षुको कक्षामा पसे । प्रमुखले भने, "तिमीले थप दश वर्ष ध्यानमा बितयौ । ल भन कुन दुई शब्द तिमी भन्न चाहन्छौ ?" ती भिक्षुले भने, "खाना …. दुर्गन्ध ....।" प्रमुख भिक्षुको प्रत्युतर थियो, "लौ, थाहा पाएँ ।" फेरी अर्का दश वर्ष गरेपछि ती भिक्षु पुनः प्रमुख शिक्षु अगाडि पुगे । प्रमुख भिक्षुले पहिलेझैं प्रश्न दोहोर्‍याए, "अब तिमी कुन दुई शब्द बोलन चाहन्छौ ?" भिक्षुले भेन, &qu